Aby zgłoszenie było skuteczne, potrzebujemy konkretnych dowodów, a nie tylko podejrzeń. Poniżej znajdziesz listę kroków, co przygotować i jak działać.
🔎 Czym jest szara strefa w turystyce?
„Szara strefa” w turystyce to prowadzenie działalności organizatora turystyki bez spełnienia ustawowych wymogów, czyli:
- ❌ brak wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych,
- ❌ brak obowiązkowego zabezpieczenia finansowego (ubezpieczenie lub gwarancja bankowa) na wypadek niewypłacalności.
Takie działanie jest nielegalne, a przede wszystkim – niebezpieczne dla klientów, którzy w razie problemów nie mają żadnej ochrony.
✅ Wyjątki ustawowe – co można robić bez wpisu i zabezpieczenia?
Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych przewiduje kilka wyłączeń, w których działalność nie wymaga rejestracji ani zabezpieczenia. Dotyczy to m.in.:
- Działalność okazjonalna, niezarobkowa i skierowana do określonej grupy (nie trzeba reklamować)
- np. szkoła organizująca wycieczkę dla swoich uczniów,
- parafia organizująca pielgrzymkę dla wiernych z tej parafii,
- stowarzyszenie/ klub sportowy wyjazd wyłącznie dla swoich członków.
- Podróże służbowe – umowa generalna
- organizacja podróży dla pracowników firmy w celach zawodowych (delegacje).
- Pojedyncze usługi turystyczne
- sprzedaż samego biletu lotniczego, rezerwacja noclegu czy wynajem auta – jeśli nie są łączone w pakiet z innymi usługami.
- Imprezy turystyczne trwające krócej niż 24 godziny jeśli nie zawierają noclegu.
📌 Jak rozumieć te wyjątki?
- Jeśli ktoś zarabia na organizowaniu wyjazdów (nawet „okazjonalnych”), to nie jest to już wyłączenie.
- Jeśli imprezy są cykliczne, reklamowane i powszechnie dostępne, to nie można ich traktować jako okazjonalnych i kierowanych do ograniczonej grupy.
- Jeśli szkoła organizuje wyjazd przez biuro podróży, to formalności spoczywają na organizatorze turystyki, nie na szkole – to daje bezpieczeństwo i pewność ochrony prawnej.
- Łączenie usług (np. nocleg + transport + program) = impreza turystyczna → obowiązek wpisu i zabezpieczenia.
ZGŁOSZENIE
✅ Krok 1: Zbierz informacje podstawowe
🔹 Nazwa podmiotu lub osoby prowadzącej działalność (jeśli jest znana)
🔹 Link do strony internetowej, profilu na Facebooku/Instagramie, ogłoszenia w serwisie ogłoszeniowym itp.
⚠️ Pamiętaj: sam profil na FB nie wystarcza, bo trudno ustalić właściciela – potrzebne są dodatkowe ślady (np. dane w ogłoszeniu, dane do płatności).
✅ Krok 2: Zabezpiecz dowody
📸 Zrzuty ekranu (screeny) z ofert, cenników, ogłoszeń, wiadomości.
📄 Kopie dokumentów, np. umowy, potwierdzenia przelewów, regulaminy.
🔗 Linki aktywne do ogłoszeń i postów.
🕵️ Inne materiały, które potwierdzają, że to nie jest działalność okazjonalna, lecz zorganizowana i odpłatna (np. cykliczne oferty, grupowe wyjazdy, pakiety turystyczne).
✅ Krok 3: Opisz sprawę
✍️ Przygotuj krótkie streszczenie:
- kto Twoim zdaniem prowadzi działalność,
- na czym polega oferta,
- dlaczego budzi podejrzenia nielegalności.
✅ Krok 4: Wybierz formę zgłoszenia
📧 Wyślij wszystkie materiały na adres info@espt.pl
lub
🏛️ Zgłoś sprawę bezpośrednio do:
- właściwego urzędu marszałkowskiego (kontrola legalności działalności turystycznej),
- policji lub prokuratury (jest to czyn spenalizowany zarówno na gruncie ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych jak i wykroczenie zgodnie z kodeksem wykroczeń).
🔐 Anonimowość gwarantowana
Wszystkie zgłoszenia traktujemy anonimowo – nie prowadzimy ewidencji z danymi osoby zgłaszającej i nie przekazujemy żadnych informacji o zgłaszającym do organów, do których kierujemy zawiadomienia.
📌 Podsumowanie:
- Nie zgłaszamy „podejrzeń”, tylko udokumentowane przypadki.
- Im więcej materiałów dostarczysz, tym większa szansa na skuteczną interwencję.
- ESPT może pomóc, ale masz też prawo zgłosić sprawę samodzielnie do urzędu marszałkowskiego lub organów ścigania.